Хойнікшчына - гэта незвычайны край, шчодра адметны цікавымі, таленавітымі людзьмі, багаты сваім гістарычным мінулым, культурнай і духоўнай спадчынай. Ад продкаў нам засталася багатая спадчына: цудоўныя помнікі культуры і архітэктуры, знакамітыя літаратурныя творы, фальклор. Мы не толькі збераглі пакінутае нам бацькамі і дзядамі, але і памнажаем атрыманае багацце.
Наша хойніцкая зямля дала беларускай літаратуры шмат слаўных імёнаў, якімі мы можам па праву ганарыцца: І. П. Мележ, Барыс Сачанка, Мікола Мятліцкі, Ала Канапелька, Алесь Шлег, Аляксандр Сопат, Змітро Бяспалы. Пісьменнікі розных творчых схільнасцей, рознага таленту, але ўсе народжаныя і ўзгадаваныя непаўторнай роднай палескай зямлёй і верныя зямлі гэтай і ў жыцці, і ў творчасці.
Духоўны скарб Палесся – навукова – этнаграфічная спадчына Часлава Пяткевіча. Усяго толькі два гады пад небам Бабчына выпала пабываць слыннаму этнографу, знаўцу душы Палесся, Бабчын для Часлава Пяткевіча быў і застаецца Радзімай – першым глытком паветра.
Багацейшыя веды Пяткевіча пра ўсё, што было звязана з жыццём і культурай палескага народа, увасобіліся ў яго працах, якія і сёння, праз дзесяцігоддзі, уражваюць сваёй змястоўнасцю, фактаграфічнай насычанасцю з’яўляюцца надзвычай каштоўнымі дакументамі. Бо яскрава люструе шчодрую на хараство душу беларусаў.
Самым вядомым ўраджэнцам нашага раёна з’яўляецца народны пісьменнік Беларусі Іван Паўлавіч Мележ, чый родны кут, чыя зямля дзяцінства і юнацтва знаходзіцца тут, у вёсцы Глінішча. Адсюль ён пайшоў у вялікі свет, у вялікае жыццё, панёс у сэрцы яе непаўторны глыбокі вобраз. Пранёс яе ў сэрцы праз суровыя гады выпрабаванняў для сябе, для краіны і народа – як самае дарагое, святое. І праз гады якраз гэты вобраз бацькоўскай зямлі, гэты непаўторны свет Палесся пакліча Івана Мележа, пісьменніка, мастака слова, да здзяйснення сваёй галоўнай задачы – увасабленне гэтага свету, гэтага вобраза ў творы. Так нараджалася славутая «Палеская хроніка» – «Людзі на балоце», «Подых навальніцы», «Завеі і снежань…»,- сапраўдная энцыклапедыя жыцця людзей на Палессі.
Пераважная большасць твораў Барыса Сачанкі звязана падзеямі, персанажамі, багатымі маляўнічымі апісаннямі прыроды, вясковага побыту з яго роднымі мясцінамі – вёскай Вялікі Бор. І калі пісьменнік ствараў раман «Вялікі лес», узнаўляў драматычны лёс жыхароў вёскі Вялікі Лес, безумоўна ён бачыў перад сабой Вялікі Бор, жыў ім і ў ім. Ствараў свой Вялікі Лес, увасобіўшы рэальны Вялікі Бор. Захаваўшы яго для будучых пакаленняў. Бо Чарнобыльская катастрофа парушыла яго надзвычай моцна – матэрыяльна, духоўна, эмацыянальна. Барыс Сачанка з болем у сэрцы пісаў пра гэта, неаднаразова наведваў родныя мясціны. Тэма Чарнобыля стала для яго, па сутнасці, асноўнай.
Іван, малодшы брат Сачанкі, - доктар гістарычных навук, заслужаны журналіст Рэспублікі Беларусь, даследчык публіцыстыкі беларускіх пісьменнікаў, адзін з аўтараў падручніка «Гісторыя беларускай журналістыкі» (1979). З Вялікага Бора таксама паходзяць пісьменнікі Змітро Бяспалы і Алесь Шлег.
У вёсцы Бабчын нарадзіўся паэт Мікола Мятліцкі. Надзвычай глыбока, асабіста балюча, трагічна ўвайшла катастрофа Чарнобыля і ўсё, што з ёю звязаны, у жыццё і творчасць паэта. Малая радзіма М.Мятліцкага, вёска Бабчын, апынулася за калючым дротам, у зоне. Кніга паэзіі «Бабчын» (1996)–гэта помнік непаўторнаму краю, яго людзям, трагічнаму завяршэнню дваццатага стагоддзя, помнік паэтычнага перажывання страты радзімы. І ў далейшай творчасці паэта тэма Чарнобыля, драматычны, яе трагічны матыў, вызначае яе эмацыянальны лад, яе глыбінны тон.
Вёска Небытаў – радзіма паэтэсы Алы Канапелькі. Тэматыка вершаў А.Канапелькі вельмі разнастайная: лёс народа, Радзімы, чалавек і прырода. У лірыцы паэткі арганічна спалучаецца асабіста перажытае, народна – песенная сімволіка і фальклорныя матывы. Чарнобыльская трагедыя балюча ўскалыхнула душу паэткі. Боль роднага Палесся адбіўся ў вершаваных радках. Надзвычай цэласнай і змястоўна – хвалюючай атрымалася нізка вершаў «У запаведны край свой прыезджаю».
У адселенай вёсцы Ламачы нарадзіўся пісьменнік, настаўнік, журналіст Аркадзь Кандрусевіч.
Вёска Партызанская – малая радзіма пісьменніка Аляксандра Сопата.
Раіса Васілеўна Дзяйкун уражэнка вёскі Партызанская. Раіса Васільеўна працуе над праектам «Я тебе картошка кланяюсь в ножки». В выдавецтве «Кнігазбор» выйшлі дзве вершаваныя кнігі – казкі для дзяцей «Прыгоды Бульбаёсціка» на беларускай мове і «Артём и К» – на рускай. Па пяць экзампляраў гэтых кніг пісьменніца падарыла нашым бібліятэкам.
У цэнтральнай бібліятэцы створаны альбом, прысвечаны творчасці Р.В.Дзяйкун.
З хойніцкай зямлёй звязана жыццё і творчасць Дзмітрыя Вінаградава, дзяцінства і юнацтва якога прайшло ў Хойніках. Пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС, Дзмітрый Леанідавіч пераехаў у г. Узда Мінскай вобласці. Напісаў 10 кніг, 8 з якіх выйшлі з друку.
У вёсцы Клівы Хойніцкага раёна нарадзілася Лідзія Канстанцінаўна Адамовіч (Казлоўская). Аўтар кніг «Першая запаведзь» (1995), «Кветкі самотнай князёўны» (1999). Лідзія Адамовіч піша як аповесці пра каханне, фантастычныя апавяданні, так і казкі для дзяцей і дарослых. Плённа працуе пісьменніца ў галіне фальклору.
Калектыў бібліятэкі ўдзяляе асаблівую ўвагу прапагандзе і папулярызацыі творчасці пісьменнікаў – землякоў.
Беларускі савецкі празаік, драматург, публіцыст. Народны пісьменнік Беларускай ССР (1972). Лаўрэат Літаратурнай прэміі імя. Я. Коласа (1962). Лаўрэат Ленінскай прэміі (1972). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларускай ССР ім. Я. Коласа (1976). Член Саюза Пісьменнікаў СССР (1945). Іван Мележ нарадзіўся 8 лютага 1921 года ў вёсцы Глінішча. У 1938 годзе скончыў школу ў Хойніках, працаваў у Хойніцкім райкаме камсамола. У 1939 годзе паступіў у Маскоўскі інстытут філасофіі, літаратуры і гісторыі, на першым курсе быў прызваны ў Савецкую армію. У час Вялікай Айчыннай вайны ў 1941 годзе быў паранены. У 1942 скончыў курсы палітработнікаў і быў адкамандзіраваны ў 51-ю стралковую дывізію супрацоўнікам газеты. Пасля паўторнага ранення Мележ быў накіраваны ў Беларускі Дзяржаўны універсітэт, працаваў выкладчыкам ваеннай падрыхтоўкі. У 1945 годзе Іван Мележ завочна скончыў філалагічны факультэт БДУ, паступіў у аспірантуру. Адначасова з вучобай працаваў у рэдакцыі часопіса «Полымя». Пасля заканчэння аспірантуры працаваў у БДУ старшым выкладчыкам беларускай літаратуры, а таксама ў рэдакцыі літаратурнага часопіса «Полымя», знаходзіўся ў апараце ЦК КПБ. З 1966 гада сакратар, у 1971-1974 гадах намеснік старшыні праўлення Саюза пісьменнікаў Беларускай ССР. Дэпутат Вярхоўнага Савета БССР (1967-1976). Быў старшынёй праўлення Беларускага аддзялення таварыства «СССР - Францыя», старшынёй Беларускага камітэта абароны міру, членам Сусветнага савета свету. У 1939 г. было апублікавана першы верш І. Мележа «Радзіме». Перад вайной яго вершы друкаваліся ў газетах «Літаратура і мастацтва», «Бальшавік Палесся», у 1943 г. у «Бугурусланской праўдзе». Першыя апавяданні напісаны ў Тбіліскім шпіталі. У 1944 г. у газеце «Звязда» выйшла апавяданне «Сустрэчы Ў шпіталі». У 1946 году выдадзены першы зборнік апавяданняў «У завіруху». У 1948 г. выйшаў другі зборнік прозы «Гарачы Жнівень». Аўтар рамана «Мінскі напрамак», зборнікаў прозы «Блізкае І далекае», «У гарах дажджы», «Што ён за Чалавек». Спрабаваў сябе ў драматургіі, часцей за іншых ставілася п'еса «Пакуль вы маладыя».
Цэнтральнае месца ў творчасці Івана Мележа займае трылогія «Палеская хроніка» ( «Людзі на балоце», «Подых навальніцы», «Завеі, снежань»), дзеянне якой адбываецца ў родных для пісьменніка месцах. Памёр 9 жніўня 1976 . Пахаваны на Усходніх могілках Мінска.
Савецкі і беларускі празаік, публіцыст, перакладчык. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларускай ССР імя Якуба Коласа (1982). Бацька беларускай паэткі і літаратуразнаўцы Святланы Явар і беларускай журналісткі і пісьменніцы Галіны Багданавай. Нарадзіўся 15 мая 1936 у вёсцы Вялікі Бор Хойніцкага раёна. Бацькі працавалі ў калгасе. У 1943 годзе фашысты спалілі Вялікі Бор, а ў чэрвені таго ж года, Барыс, разам з бацькамі, быў вывезены ў Германію. Вярнуўся на радзіму ў 1945 годзе. Пасля вяртання скончыў школу ў г. Хойнікі. Вучыўся ў Беларускім дзяржаўным універсітэце на аддзяленні журналістыкі філалагічнага факультэта БДУ (1955-1960).
Падчас вучобы на філалагічным факультэце пачаў працаваць у часопісе «Вожык». Далей у часопісе «Полымя», выдавецтвах «Мастацкая літаратура» і «Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі», сакратаром Саюза пісьменнікаў БССР. У 1993 - 1995 гадах - галоўны рэдактар выдавецтва «Беларуская энцыклапедыя». Член Саюза пісьменнікаў СССР (з 1960 г.). Памёр 5 ліпеня 1995 гады ў Мінску.
Нарадзіўся 20 сакавіка 1954 года ў в. Бабчын Хойніцкага раёна, Гомельскай вобласці. У 1971 годзе скончыў Бабчынскую сярэднюю школу. У 1976 годзе - філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага універсітэта імя В. І. Леніна. Беларускі паэт, перакладчык, публіцыст, журналіст. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь імя Янкі Купалы (1998). Лаўрэат прэміі Ленінскага камсамола Беларускай ССР (1986). Лаўрэат Спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь дзеячам культуры і мастацтва (2013 года). Член Саюза пісьменнікаў СССР. Працаваў у рэдакцыі газеты «Ленінскі сцяг», карэспандэнтам штотыднёвіка «Літаратура і мастацтва» (1977-1983), старшым рэдактарам рэдакцыі крытыкі, літаратуразнаўства і драматургіі выдавецтва «Мастацкая літаратура» (1983-2002). У 2002-2014 гадах - галоўны рэдактар старэйшага беларускага літаратурнага часопіса «Полымя».
Нарадзілася 14 лютага 1960 у вёсцы Небытаў, Хойніцкага раёна. Беларуская паэтэса і перакладчыца. У 1978 г. скончыла Лоеўскае педагагічнае вучылішча і паступіла на філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Пасля заканчэння ўніверсітэта (1983) працавала метадыстам, загадчыкам сектара метадычнай працы Дома літаратара СП БССР. З 1990 г. - загадчык арганізацыйна-прапагандысцкага аддзела Беларускага фонду культуры. Працавала ў часопісе «Полымя», галоўным рэдактар часопіса «Крыніца», намеснікам галоўнага рэдактар ў часопісе «Веснік Беларусбанка». Член Саюза пісьменнікаў СССР. У рэспубліканскім друку выступіла Ў 1977 г. (часопіс «Маладосць»). Аўтар паэтычны зборнікаў «Колер алешыны» (1985) і «Летазлічэнне» (1999). Перакладала творы ўкраінскіх, курдскіх, малдаўскіх, балгарскіх паэтаў. Памерла 24 жніўня 2015 г. Пахавана на гарадскіх могілках у Смалявічах.
Нарадзілася ў 1954 г. у вёсцы Партызанская Хойніцкага раёна Гомельскай вобласці. У 1979 годзе скончыла факультэт журналістыкі БДУ. З 1973 па 2006 год жыла ў Расіі і на Украіне, друкавалася ў абласных і рэспубліканскіх СМІ, была аўтарам і вядучай радыё і тэлеперадач. Піша вершы і прозу на беларускай, рускай і ўкраінскай мовах. Аўтар кніг на праваахоўную тэматыку і кнігі-споведзі «Мой Чарнобыль Або Я боль людскi кранаў рукамi ...». Падпалкоўнік міліцыі ў адстаўцы. Працуе над іміджам беларускай бульбы. Праект ўмоўна завецца:«Я тебе, картошка, кланяюсь в ножки!». У рамках праекта выпусціла кніжкі-казкі для дзяцей «Прыгоды Бульбаёсцiка», «Кампанія Арцём і К», «Бульбаёсцева сямейка». У газетах «Рэспублiка», «Звязда», часопiсе «Гаспадыня», у калектыўных зборніках «Пралеска» і «Чароўная зорка Венера» апублікаваныя яе апавяданні.
Змітро (Дзмітрый Аляксандравіч) Бяспалы нарадзіўся 3 снежня 1936 года ў вёсцы Вялікі Бор Хойніцкага раёна. Скончыў Велікаборскую сямігодку, у 1952 г. Рэчыцкі землеўпарадчы тэхнікум,у 1963 годзе - БДУ імя У.І. Леніна. Працаваў каморнікам у Іўеўскім раёне Гродзенскай воб., адтуль быў прызваны ў армію. Служыў на Паўночным флоце. У час службы друкаваў артыкулы і карэспандэнцыі ў газетах «На страже Заполярья» і «Комсомолец Заполярья». З 1958 г. студэнт аддзялення журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Адначасова працаваў супрацоўнікам у часопісе «Вожык», намеснікам рэдактара аддзела фельетонаў. З 1972 г. - адказны сакратар інфармацыйна – метадычнага бюлетэня «Родная прырода», а з 1977 г. – пасля рэарганізацыі бюлетэня ў часопіс – яго галоўны рэдактар. З 1991 года- намеснік галоўнага рэдактара. Лёс звёў З.Бяспалага і з «Беларускай лясной газетай», дзе ён пэўны час з’яўляўся намеснікам галоўнага рэдактара. Член Саюза пісьменнікаў СССР з 1974 г. Упершыню пачаў друкавацца ў Рэчыцкай раённай газеце «Зара камуны» ( цяпер мае назву «Дняпровец»). У 1969 г выдаў першую кнігу апавяданняў і замалёвак аб прыродзе «Лясныя хітруны», у 1970г. – «Беларускія народныя жарты, і першую гумарыстычную кнігу «Сякера пад лаваю». Для дзяцей напісаў зборнікі апавяданняў, аповесцей, замалёвак аб прыродзе Беларусі «У лясной каморы» (1972), «Страшны звер» (1978) і інш. Пераклаў на беларускую мову аповесць У.Сысоева «Залатая Рыгма», шэраг анамалістычных апавяданняў рускіх і замежных аўтараў.
Нарадзіўся 16 мая 1936 г. у горадзе Разань. Жыў ў Рудакоў Хойніцкага раёна. Перад вайной сям'я пераехала ў Мнск. Пасля заканчэння мінскай сярэдняй школы працаваў тэхнікам-канструктарам у інстытуце «Белдзяржпраект» і адначасова вучыўся на вячэрнім аддзяленні будаўнічага факультэта Беларускага політэхнічнага інстытута. З 1958 г.-тэхнік-канструктар, старшы архітэктар, старшы інжынер-канструктар Інстытута будаўніцтва і архітэктуры АН БССР. З 1962 г. - кіраўнік групы тэхнічнай інфармацыі трэста «Аргтэхбуд», затым у Міністэрстве будаўніцтва БССР. У 1967-1976 гг. - загадчык рэдакцыі тэхнікі, будаўніцтва, спорту «Беларускай Савецкай Энцыклапедыі». Карэспандэнт газеты «Звязда» (1976-1977), рэдактар-кінадраматург сцэнарнай майстэрні кінастудыі «Беларусьфільм» (1977-1978), супрацоўнік часопіса «Неман» (1980-1981), загадчык літаратурнай часткі Беларускага тэатра юнага гледача (1983-1984), прадстаўнік выдавецтва «Известия» па Беларускай ССР (1984-1986). З 1958 г. пачаў выступаць як публіцыст, тэатральны і кінакрытык, з 1967 г. - як драматург. Аўтар п'ес «І выхавай сына» (пастаўлена ў 1967), «Зорныя ночы» (пастаўлена ў 1977), «Цар прыроды» (урывак у газеце «Літаратура і мастацтва», 1978), «Слова гонару» (апублікавана ў аднайменным зборніку, 1983), «И на все времена» (зборнік «Сучасная беларуская п'еса», 1985), інсцэніроўкі «Гандлярка і паэт» паводле аднайменнай аповесці І.Шамякіна (пастаўлена ў 1980), аднаактоўкі «Апанаванасць» (1989). Напісаў шэраг інсцэніровак, якія ставіліся на Беларускім радыё, а таксама сцэнарыяў для аб'яднання «Летапіс» кінастудыі «Беларусьфільм».
Нарадзіўся 15 кастрычніка 1936 г. у вёсцы Вялікі Бор Хойніцкага раёна Гомельскай вобласці. Скончыў рамесную навучальню ў Наваградку (1953). Працаваў слесарам, электразваршчыкам трэста «Альмецьеўнафтабуд». Служыў на Балтыйскім ваенна-марскім флоце. Пасля дэмабілізацыі працаваў у ляхавіцкай раённай газеце «Савецкі патрыёт» (1958-1959). Скончыў факультэт журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (1965). З 1960 г. адначасова з вучобай ва ўніверсітэце - карэспандэнт газеты «Звязда», затым рэдактар выдавецтва «Беларусь», у 1975-1977 гг. - «Мастацкай літаратуры», карэспандэнт газет «Літаратура і мастацтва» (1977-1978), «Чырвоная змена» (1978-1979), старшы рэдактар Рэспубліканскага праўлення таварыства кнігалюбаў. З 1985 г. - рэдактар, з 1988 г. - старшы рэдактар Галоўнай рэдакцыі літаратурна-драматычных праграм Беларускага тэлебачання і радыё. З першай публікацыяй выступіў у 1954 г. (газета Балтыйскага ваеннага флоту «Страж Балтики»), у друку Беларусі - з 1959 г. (часопіс «Маладосць»). Аўтар зборнікаў апавяданняў і аповесцей «Трывожная памяць» (1968), «Цыганок» (1971), «Праўда адна» (1974), «Жыло чаканне болю» (1979), «Хлеб на далонях тваіх» (публіцыстыка, 1986).Напісаў кінасцэнарыі дакументальных фільмаў «Балтыйцы», «Палескі Марэсьеў», «Мой дом у бядзе», «Ядвіга Іосіфаўна», радыёспектакляў «Цыганок» - (пастаўлены ў 1980), «Рэха баравое» (пастаўлены ў 1990).
Нарадзіўся ў вёсцы Партызанская. Скончыў 6 класаў школы. Быў качагарам, матросам Мурманскага тралавай флоту і Архангельскага параходства (1950-64), працаваў экскаватаршчыка ў Цюмені, Надым, Сургуце (1964-80), Ніжневартаўску (1980-82). Літаратурнай працай пачаў займацца з пачатку 60-х гадоў. Піша на рускай мове. У беларускім друку выступае з 1965 г. (апавяданне ў газете «Гомельская праўда»). Аўтар кніг апавесцей «Трасса» (1982), «Саматлор», «Караблі».